De juiste ademhalingsbescherming vinden in 5 stappen

Welke ademhalingsbescherming kies je in welke situatie? Met de keuzehulp hieronder wordt het eenvoudiger om de juiste keuze te maken.

Hoe kies je de juiste ademhalingsbescherming?

Stap 1: Controleer de veiligheidsnormen

Alle veiligheidsvoorzieningen die je in België koopt, inclusief apparatuur voor ademhalingsbescherming, moeten worden goedgekeurd en voorzien zijn van CE-markering, gevolgd door een viercijferige code.

Vanwege Europese regelgeving moet alle ademhalingsbescherming worden getest en gecertificeerd volgens de Europese normen. Hieronder vind je een lijst van de meest voorkomende EN-normen voor goedgekeurde ademhalingsbescherming.

• EN 149: filterend fijnstofmasker tegen deeltjes, eenmalig gebruik
• EN 405: filterend halfgelaatsmasker met ventielen tegen gassen of gassen en deeltjes, eenmalig gebruik
• EN 140: herbruikbaar halfgelaatsmasker, voor gebruik met filters
• EN 136: volgelaatsmasker, herbruikbaar voor gebruik met filters
• EN 12941: unit met motor met helm of kap tegen stofdeeltjes, gassen en dampen
• EN 12942: unit met motor met vol- of halfgelaatsmasker tegen stofdeeltjes, gassen en dampen
• EN 270: ademhalingsapparaat voor perslucht met kappen
• EN 139: ademhalingsapparaat met perslucht voor vol- of halfgelaatsmasker
• EN 137: ademhalingsapparaat met perslucht voor vol- of halfgelaatsmasker (fleslucht)
• EN 12021: standaard waaraan perslucht die als ademlucht wordt gebruikt moet voldoen.

 

Stap 2: Bepaal het risico

Kun je de gevaren gemakkelijk herkennen en identificeren: bijvoorbeeld stof, rook, nevel, gassen en dampen? 

Stof ontstaat wanneer vast materiaal wordt verwerkt tot kleinere deeltjes. Bijvoorbeeld tijdens het boren, slijpen of zagen. Hoe fijner de stof, hoe langer het in de lucht zweeft. Meer kans op inademing dus. Nevel wordt gevormd door fijne, vloeibare druppels, bijvoorbeeld tijdens het spuiten van vloeistoffen of reinigen onder hoge druk. Veel nevels bevatten ook dampen. Lasrook ontstaat wanneer metalen worden verwarmd en daarna snel worden afgekoeld en vervolgens opnieuw oxideren. Dampen ontstaan wanneer een vloeibare of vaste stof verdampt als gevolg van verwarming. Een gas is een stof die noch vast, noch vloeibaar is bij kamertemperatuur en druk.

Stel jezelf de volgende vragen om de risico's juist te identificeren:Welke stoffen zijn er in de lucht aanwezig?

• In welke concentraties komen deze stoffen voor? Wat zijn de drempelwaarden?
• Welke eigenschappen hebben deze stoffen? De aard en de omstandigheden van het werk zijn ook van belang;
• Hoe lang is een werknemer bezig in de omgeving of ruimte?
• Gaat het om eenmalige werkzaamheden of komen deze activiteiten regelmatig voor?
• Is er voldoende bewegingsvrijheid?
• Gaat het om fysiek zwaar werk? In combinatie met het dragen van ademhalingsbescherming, wordt dit extra vermoeiend.

Let op de persoonlijke kenmerken. De pasmaat van een gelaatsmasker is belangrijk. Bovendien zorgen baarden, zelfs een stoppelbaard, voor meer risico op lekken bij ademhalingsbescherming die op huid moet aansluiten. Hierdoor vermindert de bescherming aanzienlijk.

De volgende tabel toont de kleurcodering van de filters volgens EN14387. Dit helpt je om te bepalen welk type filter vereist is voor de gevaarlijke stof waarmee je te maken hebt. 

Stap 3: De risicobeoordeling

De volgende stap is het beoordelen van alle ademgerelateerde risico's. Hoe waarschijnlijk is het dat de risico's voorkomen? Hoeveel werknemers lopen risico en wat zijn de gevolgen? Het is daarom onder andere belangrijk om de verontreinigende stoffen te identificeren en om de herkomst en concentratie waarin werknemers ermee in aanraking komen te meten. Houd ook rekening met andere factoren, zoals ademhalingsritme (zuurstofverbruik), individuele gevoeligheid, omgevingsfactoren (vochtigheid en temperatuur), enz. We raden alle werkgevers aan om te beginnen met een COSHH-beoordeling. Je vindt hier een stapsgewijze handleiding (Engels) voor het uitvoeren van risicobeoordelingen in overeenstemming met de Control of Substances Hazardous to Health Regulations 2002.

Stap 4: De juiste ademhalingsbescherming kiezen

Je zou nu voldoende inzicht moeten hebben in de risico's en gevaren van de omgeving en de verontreinigers. Dan is het nu tijd om de juiste ademhalingsbescherming te kiezen. Er is een oplossing voor vrijwel alle risico's en toepassingen. Bovendien is er een verscheidenheid aan ademhalingsbescherming beschikbaar. Als je bovenstaande stappen hebt uitgevoerd en de milieurisico's zorgvuldig hebt beoordeeld, is het aanbod aan geschikte maskers al veel kleiner. De soorten beschikbare ademhalingsapparaten zijn onder andere: halfgelaatsmaskers voor eenmalig gebruik; herbruikbare halfgelaatsmaskers, door een ventilator aangedreven volgelaatsmasker, herbruikbare volgelaatsmaskers en door een ventilator aangedreven maskers met een herbruikbare kap, vizier of helm. Wellicht heb je ook diverse typen ademhalingsapparaten nodig, variërend van via een slang gevoede persluchttoestellen in een halfgelaatsmasker tot aangedreven ademhalingsapparaten met perslucht in een volgelaatsmasker en kap.

Stap 5: Zorg ervoor dat het masker perfect past

Ademhalingsbescherming is persoonlijk. Elke werkomgeving is anders en geen gezicht is hetzelfde. Bril, hoofdbedekking, gezichtsvorm, gezichtsbeharing en zelfs littekens kunnen van invloed zijn op de kwaliteit van de pasvorm. En in gevaarlijke omgevingen is het van cruciaal belang dat gezichtsmaskers extreem goed passen. Om die reden wordt het geadviseerd om van te voren een pasvormtest uit te voeren, om er voor te zorgen dat het masker goed past. 

Nieuwe technologieën

De technologie achter beschermende gelaatsmaskers wordt steeds beter. Er is bijvoorbeeld een half gelaatsmasker op de markt waarbij werknemers met één beweging kunnen controleren of het masker goed op zijn plaats zit, voor extra vertrouwen tijdens het werk.

Heb je hulp nodig bij het kiezen van de juiste adembescherming? Vind een dealer bij jou in de buurt!