Jak rozpoznać i odczytać specyfikację węża przy jego wymianie?

Węże hydrauliczne i złączki mają wiele różnych zastosowań. Ze względu na swoją elastyczność węże mogą zmieniać swoje położenie, zginać się, a także zmniejszać ciśnienie szczytowe i wibracje, rozwiązując dzięki temu wiele problemów technicznych. Może się wydawać, że węże mają prostą konstrukcję, jednak w rzeczywistości są one starannie zaprojektowane. Specyfikacje przemysłowe, takie jak SAE czy ISO są powszechnie stosowane przy projektowaniu i testowaniu węży. Pomimo tych wszystkich starań gotowy wąż wciąż jest częścią ulegającą zużyciu, którą należy wymienić po pewnym czasie. W poniższym artykule radzimy na co należy zwrócić uwagę przy wyborze lub wymianie gotowego węża.

 

Większość węży hydraulicznych składa się z warstw. Patrząc od wewnątrz to: warstwa wewnętrzna, wzmocnienie – jedna, dwie lub więcej warstw oraz warstwa zewnętrzna. Każda z nich pełni określoną funkcję:

 

Warstwa wewnętrzna transportuje płyn. W wielu przypadkach tym płynem jest olej hydrauliczny, ale obecnie stosuje się też wiele biodegradowalnych płynów. Upewnij się, że warstwa wewnętrzna posiada odpowiedni stopień ochrony przed danym płynem oraz osiąganą temperaturą, która często jest wysoka.

 

Wzmocnienie składa się ze stalowych lub syntetycznych nici nawiniętych poprzecznie lub spiralnie. Dzięki nim wąż może wytrzymać ciśnienie. W większości przypadków liczba warstw jest nadrukowana na wężu (2ST, 1SN, 4S, 6S). Oprócz liczby warstw ważne są materiał i budowa. Węże z nićmi nawiniętymi spiralnie są preferowane w przypadku częstych i/lub wysokich ciśnień szczytowych.

 

Warstwa zewnętrzna wykonana z gumy lub tworzywa sztucznego, chroni wąż przed działaniem czynników zewnętrznych. W zależności od zastosowania, musi być ona odporna na wysoką i niską temperaturę, zużycie, chemikalia, tłuszcze (zwierzęce), wpływ czynników atmosferycznych oraz ozon.

 

Złączki i adaptery

Złączki tworzą połączenie pomiędzy maszyną a wężem. Zazwyczaj są one zaciśnięte na wężu za pomocą tulei. W ten sposób złączka do węża tworzy szczelne złącze pomiędzy wężem a połączeniem do adaptera maszyny. Tuleja nie tylko zapewnia mocowanie węża, ale także chroni go przed działaniem czynników zewnętrznych.

Złączki do węży oraz tuleje są dostępne zarówno w wariancie ze stali, jak i ze stali nierdzewnej. Wariant ze stali nierdzewnej jest preferowany w przypadku niekorzystnych warunków pracy. Niemniej jednak stalowe złączki są obecnie wyposażone w ochronną warstwę odporną na korozję.

Istnieje wiele różnych rodzajów adapterów wykorzystywanych do maszyn. Są one wyposażone w wewnętrzne i/lub zewnętrzne nici. Połączenia kołnierzowe są również popularne. Przy wyborze odpowiednich złączek do węży należy się upewnić nie tylko czy dobrze pasują, ale także czy adapter i złączka do węża mogą zostać połączone ze sobą nie powodując przecieku.

 

Wewnętrzna średnica węża musi zostać dobrana tak, aby prędkość przepływowa płynu mieściła się w rekomendowanym zakresie. W przypadku zbyt małego węża mogą wystąpić: hałas, niepotrzebne ciśnienie oraz spadek mocy.

 

W przypadku wymiany informacje o średnicy wewnętrznej są zazwyczaj nadrukowane na wężu. Wielkość średnicy wewnętrznej wyraża się w calach (1/4", 3/8", 1/2", 3/4" itd.) lub milimetrach (DN06, DN10, DN13, DN20 itd.). Wielkość średnicy wewnętrznej wyrażona jako wielokrotność 1/16 cala jest również często nadrukowana. Na przykład -8 odpowiada 8/16 (tzn. 1/2” lub DN13). Tabele wielkości często zawierają także informację o zewnętrznej średnicy węża. Pomaga to w znalezieniu odpowiedniego węża. Ze względu na zużycie, w niektórych przypadkach węże mogą już nie posiadać nadruków z wyżej wymienionymi wartościami.

 

Długość węża musi być dobrana tak, aby umożliwić prawidłowe i wolne od naprężeń połączenie z maszyną. Wąż, który jest za krótki może się nie zginać lub nie wydłużać wystarczająco pod wpływem impulsów ciśnieniowych. Węże, które są za długie mogą wycierać się o siebie nawzajem lub o najbliższe komponenty.

Poznaj wartości ciśnienia
Gotowy wąż musi być w stanie wytrzymać ciśnienie w systemie. Wąż jest często oznaczony jednostkami Bar, mPa lub PSI, które wskazują dopuszczalny stopień ciśnienia roboczego. Poniżej przedstawiamy zależności pomiędzy tymi jednostkami:
1 mPa = 10 bar. 1000 PSI = 69 bar. 1000 PSI oznacza się również jako 1K.
6000 PSI (~420 bar) oznacza się zatem jako 6K.

 

Najczęściej używanym skrótem oznaczającym ciśnienie robocze jest WP (ang. working pressure). Oprócz dopuszczalnego ciśnienia roboczego czasem wskazywane jest również ciśnienie rozrywające skracane do BP (ang. burst pressure). Jeśli ciśnienie rozrywające zostanie osiągnięte, wąż zostanie rozerwany – w tym przypadku nazwa mówi sama za siebie... Nie trzeba dodawać, że wartość ta nigdy nie może zostać osiągnięta. Ciśnienie rozrywające jest często 4 razy większe niż ciśnienie robocze. Jednakże w przypadku węży do czyszczenia stosunek ten wynosi 1:2,5.

Dopuszczalne ciśnienie robocze dotyczy także złączek do węży. Ze względu na brak dostępnego miejsca, informacja o dopuszczalnym ciśnieniu roboczym nie znajduje się na złączu, ale można ją uzyskać z tabeli. Generalnie, największe wartości mogą być osiągane przez złącza do węży z płaskimi pierścieniami uszczelniającymi O-ring lub z połączeniami kołnierzowymi. Największe ciśnienie robocze gotowego węża równa się najniższemu ciśnieniu roboczemu złącza do węża lub węża. W wielu przypadkach wartość dopuszczalnego ciśnienia roboczego węża jest wygrawerowana na tulei lub podana na etykiecie dołączonej do węża na stałe.

Podsumowanie

Zawsze zadawaj pytania przy wyborze zastępczego węża zamiast po prostu kupować taki sam wąż. W jaki sposób obecny wąż uległ awarii? Czy osłona nosi ślady zużycia lub pęknięć spowodowanych temperaturą? Czy maszyna wytwarza ciśnienie szczytowe, czy też działa w sposób statyczny? Pamiętaj, aby dobrać wąż zastępczy, który najlepiej spełnia wymagania danego zastosowania. W razie wątpliwości skontaktuj się z ekspertem. Lepiej dmuchać na zimne.

Jeśli jesteś klientem Kramp wymienione produkty kupisz na www.kramp.com. Jeśli jesteś klientem detalicznym znajdziesz je w sklepach partnerskich Kramp, w sieci sklepów Grene i na www.grene.pl.